Swartland kry straks water’verassing’

Johan Viljoen
Inwoners van Moorreesburg het tans die geleentheid om kommentaar te lewer op ‘n aansoek om vergunningsgebruik om liggame met resomasie (akwamasie) af te breek vir sogenaamde “groen kremasie”.
(Die inhoud van hierdie berig kan sommige lesers ontstel of ongemaklik laat.)
Die resomasieproses is ‘n alternatief vir die gebruiklike verbranding in ‘n krematorium of tradisionele teraardebestelling.

Met die tegnologie wat so vinnig gevorder het, bestaan daar nog nie spesifieke wetgewing in ons land vir resomasie nie.
Ná sy afsterwe in 2021 is Aartsbiskop Desmond Tutu se liggaam deur hierdie proses voor die oorblywende beendere gemaal is net soos ná ‘n krematorium-verbranding.
Dié proses – alkaliese hidrolise – het talle name en word ook waterkremasie genoem. Dit behels dat die liggaam sonder ‘n kis in ‘n sak (wateroplosbaar) binne ‘n silindervormige akwamasietenk geplaas word.
Verhitte water, alkalië en druk word gebruik om die sagte weefsel van die liggaam af te breek tot net die beendere en enige prosteses agterbly. Die beendere word daarna in ‘n oond gedroog voor dit fyngemaal word.
Omdat daar nie verbranding plaasvind nie, is die beendere aansienlik witter as met die gewone kremasie en daar is ook 20 tot 30 persent meer beendere, omdat die kleiner beentjies nie soos in verbranding wegbrand nie.
Al het talle plaaslike owerhede in Suid-Afrika al ‘n beroep op inwoners gedoen om eerder verassings te doen weens onder andere die druk op beskikbare grond, is die persentasie van verassing in Suid-Afrika steeds klein in vergelyking met ander lande soos in Kanada en Amerika waar dit 50% tot 80% is.
Resomasie is reeds in dele van Kanada en sommige state van Amerika goedgekeur en word daar gebruik. Daar is ook planne om dit vanjaar nog in Brittanje te begin.

Die eerste toerusting vir menslike resomasie/akwamasie in Suid-Afrika is ‘n paar jaar gelede deur Avbob by hul perseel in Maitland geïnstalleer.
Daar is gelowe wat nie verbranding of resomasie goedkeur nie.
Op Moorreesburg doen die eienaar van ‘n perseel op die hoek van Kotze- en Elevatorstraat nou vir ‘n vergunningsgebruik vir dié doel aansoek. Die aansoek behels dat ‘n gedeelte (65m²) van erf 3866 van sakesone 1 na nywerheidsone 3 hersoneer word.
Vir resomasie word die liggaam voorberei soos vir ‘n gebruiklike verassing, maar dan sonder ‘n kis in die resomasiesilinder/tenk geplaas.
Die hoeveelheid kalium- en natriumhidroksied wat gebruik word, word bepaal na gelang van die grootte/gewig van die liggaam.
Mark Meyer van Malmesbury Begrafnisdienste wat die nuwe akwamasiefasiliteit wil installeer, sê hulle hoop om ongeveer 200 liter water vir twee liggame te gebruik. Hy sê hy het die nuwe toerusting juis so ontwerp om minder water te gebruik.
Elke liggaam word in ‘n aparte sif geplaas en elke tenk kan dan twee liggame op ‘n keer afbreek. Die proses duur maksimum 2 ure, sê hy.
Ná afloop van die proses word die bruin water weer afgekoel en die graad van suurheid/alkaliniteit (pH) herstel voor dit in die rioolstelsel vloei.
Meyer sê die regulasies vereis dat die water wat in die rioolstelsel vloei se pH-graad nie hoër is as 9,5 nie. Hy hoop om die pH van die water tussen 6 en 7 te hou.
Hy sê die akwamasies sal ongeveer 33% goedkoper wees as die huidige verassings.

Voorstaanders van dié proses sê dit is veel meer omgewingsvriendelik as gebruiklike verbranding omdat daar nie soveel gas vir verhitting/verbranding benodig word nie, geen rook is nie en ook nie soos met tradisionele teraardebestelling ontbindingsgasse vrygestel word nie.
By ‘n gebruiklike verassing word die oond van ‘n modernde krematorium tot tussen 800°C en 1000°C verhit.
Die temperatuur vir resomasie styg tot tussen 370°C en 150°C, sê Meyer.
Sy beplanning is om ook ‘n kapel op die perseel in te rig asook groot yskasgeriewe om 150 tot 160 liggame te kan hou.
Hy voeg by dat hy by sy huidige perseel in Malmesbury met die kruin van die Covid19-pandemie op vol kapasiteit 95 liggame gehuisves het. Daar is 31 ondernemers vir wie hy liggame hou.
Meyer sê as alles volgens plan verloop en die hersonering word goedgekeur, hoop hy om in September reeds die eerste akwamasies te kan doen. Volgens die beplanning sal daar twee akwamasietenke wees met ‘n derde een wat in 2024 bygevoeg kan word.

Omdat die tegnologie van resomasie so relatief nuut is, is daar nog nie wetgewing wat dit spesifiek reguleer nie, skryf twee regsprofessore van Unisa, Magda Slabbert en Melodie Labuschaigne, in ‘n De Jure Law Journal-artikel in 2021.
“Akwamasie is weereens ‘n voorbeeld van tegnologie wat vinniger ontwikkel as wetgewing.
“Begrafnis en verassing is die konvensionele prosedures vir die wettige wegdoening van ‘n dooie liggaam. Begrafnisse neem geleidelik af weens grondtekorte en hoë kostes. Verassing is aanvaar as ‘n alternatief, terwyl dit wel geassosieer word met die vrystelling van kweekhuisgasse en lugbesoedeling. Met die klem op meer omgewingsvriendelike, koste-effektiewe praktyke, blyk alkaliese hidrolise of akwamasie die beste oplossing.

“Terwyl verassing ‘n bedreiging vir begrafnisondernemings in die 1970’s was, is alkaliese hidrolise ‘n bedreiging vandag, maar slegs vir diegene wat nie die middele of ingesteldheid daartoe het en ‘n nuwe wetenskaplike ontwikkeling omarm nie. Alkaliese hidrolise is besig om momentum te kry en
blyk die beste oplossing te wees om in die toekoms van ‘n liggaam ontslae te raak.
“Voordat dit ‘n werklikheid word, moet behoorlike regulering in plek wees om die korrekte opleiding van tegnici, behoorlike instandhouding van eenhede en streng afvalwaterriglyne te verseker.
“Ongelukkig is wetgewing nie tans in plek om met die kommersialisering van die proses hier plaaslik te help nie.”
Hulle skryf hulle is van mening dat akwamasie gereguleer moet word, ook hangende enige verdere regsontwikkeling op die gebied.

→ Inwoners kan voor of op 3 Maart 2023 om 17:00 skriftelik kommentaar (hetsy ‘n beswaar of ondersteuning) rig aan Die Munisipale Bestuurder, Privaatsak X52, Malmesbury, 7299/Faks – 022-487 9440/e-pos – swartlandmun@swartland.org.za
Die aansoek is en beskikbaar vir inspeksie van Maandag tot Donderdag 08:00 tot 13:00 en 13:45 tot 17:00 en Vrydag 08:00 tot 13:00 en 13:45 tot 15:45 by die kantoor van die Senior Bou-omgewingsbestuurder van die Swartland Munisipaliteit (Departement Ontwikkelingsdienste te Kerkstraat, Malmesbury).
Kommentaar moet u naam, adres en kontakbesonderhede asook die voorkeurwyse waarop daar met u gekommunikeer moet word aandui, sowel as u belang by die aansoek asook redes vir u kommentaar. Persone wat nie kan skryf nie, sal deur ‘n munisipale amptenaar bygestaan word om hul kommentaar opskrif te stel.
Telefoniese navrae kan gerig word aan die stadsbeplanningafdeling by 022 487 9400.