Mnyaka se “Die Boef is Dood” nou in Afrikaans
Die talle programme wat hy in die gevangenis moes volg, vertel Ernest Mnyaka (36), het die saadjie geplant dat opvoeding en die regte keuses noodsaaklik is as hy sy lewe op koers wou kry.
“Die tronk het my kop oopgemaak.”
Dié petroljoggie van Malmesbury hou trots ‘n eksemplaar vas van sy digbundel, Die Boef is Dood, wat nou pas in Afrikaans verskyn het.
Hy was in matriek in Siyabalala Senior Sekondêr op Cofinvaba toe ‘n onbesonne daad hom en ‘n familievriend in die tronk laat beland het.
“Vandag wil ek voor die tronkdeur gaan staan en dit toe hou, sodat kinders en jong mense reguit kan hou en nie ook daar binne beland nie. Die moelikheid begin daar by die skool.”
Hy “wil die pad van gister skoonvee met goeie goed. Daardie naam van my nou skoonmaak. Ek het ‘n tweede kans gekry. My lewe is soos ‘n glasbal wat ek in my hande hou. Al struikel ek, mag die glasbal nie val nie.”
Gebore in Johannesburg, het hy eers in Lesotho en toe op Fauresmith in die Vrystaat grootgeword. Toe beide sy ouers in 2003 in ‘n motorongeluk dood is, moes Mnyaka by sy ouma op Cofinvaba in die Oos-Kaap gaan woon. Dit is daar wat hy, teen sy ma se raad van al die jare, “al die stout goed begin doen en dit ook vir sy maats geleer het”.
In die gevangenis in die donker tyd in sy lewe wou Mnyaka begin om sy gevoelens neer te pen.
“Ek was altyd mal oor gedigte op skool. As ons eksamen gekryf het, het ek die vraestel met die gedigte altyd gevat.”
In ‘n dagboek wat hy by ‘n bewaarder in die gevangenis gekry het, het Mnyaka begin dig.
Oor sy toekoms, sy ma (wat hy tot vandag nog baie mis), die lewe, vigs, armoede, sy meisie, sy spyt, sy hoop en sy God. Ook vra hy die slagoffer van sy onbesonne daad in een gedig om hom te vergewe.
Die bundel begin met die titelgedig Ikamva Lam/My toekoms. Die digter skryf oor sy deurmekaar toekoms en sy spyt omdat hy ongehoorsaam was aan sy ouers.
Mnyaka vertel aan dié courant hy mis sy ma. “Ek mis haar baie. Ek was baie jonk toe sy doogegaan het.”
Nadat hy in drie verskillende gevangenisse was, is hy op parool vrygelaat en het bykans nege jaar gelede in Malmesbury gekom.
Ná sy koms in die Swartland moes hy nog gereeld by die korrektiewe kantore aanmeld ingevolge sy paroolvoorwaardes.
Hy het eers by Weskus Kollege studeer en daarna by My Chefs gewerk voor hy by die Wimpy op die dorp begin het. Deesdae is hy op die rybaan waar hy vinnig Afrikaans moes leer praat.
Die hok waarin hy gewoon het, het in 2015 afgebrand, maar die pakkie met sy oorspronklike handgeskrewe gedigte is al wat hy kon red. Die pakkie het net op die rande gebrand en dít, glo Mnyaka, was die teken dat hy dit kon publiseer en vandag ‘n inspirasie kan wees vir ander.
Hy het met ‘n plaaslike uitgewer Dudu Xaba en sy werkgewer, Gey Kriek, begin gesels en ‘n raps meer as ‘n jaar gelede het sy digbundel, Waphela Umda Kalova, in Xhosa by Xaba se uitgewery Mpande yeHlumelo verskyn. Só het dié courant daaroor berig.
Hy het sedertdien ook al as motiveringspreker opgetree en aan misdaadbewusmakingsveldtogte begin deelneem.
Was ook onlangs by ‘n leeskringbyeenkoms in Durbanville.
Mnyaka vertel van sy dae in die gevangenis as lid van een van die nommerbendes en wys ook die tatoeërmerke ter bevestiging.
In ‘n radio-onderhoud oor sy bundel het Mariëtte Opperman, wat Xhosa magtig is en ook Xhosa-klasse gee, Mnyaka se storie gehoor en besluit sy sal aanbied om die bundel in Afrikaans te vertaal om dit meer toeganklik te maak vir ‘n wyer gehoor. Só het die vrye vertaling Die Boef is Dood beslag gekry.
Intussen het sy dit nou ook al in Engels vertaal en die druk daarvan is ook in die vooruitsig.
Mnyaka bedank almal wat hom ondersteun en ‘n reuse-bydrae tot die projek gemaak het. Hy sonder ook vir Kriek uit wat nou die uitgee van Die Boef is Dood behartig het.
Vandag het hy en sy vrou, Yonela (sy is oorspronklik van Elliot en studeer ook tans aan die Weskus Kollege), twee kinders en is Mnyaka ook die ondervoorsitter van die komitee van die Masakhane-dagsorgsentrum waar sy jongste skoolgaan.
*Beide uitgawes van sy bundel (Waphela Umda Kalova en Die Boef is Dood) is beskikbaar by die Engen-vulstasie op Malmesbury.